Çölyak ince bağırsakta hasarlara sebep olabilen bir otoümmin hastalıktır. Çölyak yada gluten hassasiyeti emilim sorunları nedeniyle vücutta depresyona varan çok çeşitli rahatsızlıklara neden olmaktadır. Çölyak hastalığı kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Bağırsaklardaki bu emilim bozuklukları nöronların iletimiyle merkezi sinir sistemine uyarılar gönderir. Bu da daha çok enerji ihtiyacı gibi sonuçlarla karşılık bulur. Çölyak hastalığı ve depresyon başlığı konu alındığında elbette ki serotoninden bahsetmemek mümkün değildir. Bağırsak serotonin en yoğun sentezlendiği bölgedir. Vücuttaki serotonin sentezinin yaklaşık %90’ı bağırsakta gerçekleştirilir.
Depresyon bir çeşit ruh hali bozukluğu diye bilinse de davranış ve düşüncelerde çeşitli olumsuzluklarla şiddetini arttırır. Yapılan çalışmalar kadınlarda depresyon oranının erkeklerden 2 kat daha fazla olduğunu ortaya koymuştur. Anksiyete stresin işareti olarak kabul edilir. Çölyak hastalarındaki inflamasyonların stresin ana kaynağı olabileceği düşünülür. Depresyon sadece çölyak hastaları için değil gluten hassasiyeti olanlar için de benzer etkidedir. Bağırsak ve beyin arasındaki ilişki son zamanlarda bilim camiasının da ilgisini çekmektedir. Çölyak hastalığı olan kişilerde beyin fonksiyonlarında bazı nöropatolojik bozukluklar olduğu da yapılan çalışmalardan biridir. Çölyak ve IBS arasında depresyon düzeyi bakımından anlamlı bir fark gözlemlenmemiştir. Yani ibsliler için de çölyakla benzer sonuçlar ortaya çıkar.
Çölyak hastalığı uyku kalitesini dahi etkileyebilmektedir. Glutensiz diyetten taviz vermeyen çölyak hastalarında ise süreç normale yaklaşmıştır. Aşırı güçsüzlük ve yorgunlukla seyredebilen çölyak hassas ve disiplinli bir süreci gerektirir.
Depresyonda Olduğumuzu Nasıl Anlarız?
Depresyonda olduğumuzun birkaç karşı dönüşü olur. Örneğin; sinirli ruh hali, kaygı ve üzüntü, uykuda, iştahta bozukluk, konsantre olamama. Çölyak hastalığı ve depresyon sık sık yanyana gelebilir. Hatta normal bireylere göre 1,8 kat daha fazladır bu oran. Depresyon kuşkusuz yaşam kalitemizi düşüren bir sonuçtur.
Çölyak Hastalığı ve Depresyon İlişkisinde Semptonları Azaltmanın Yöntemleri
Depresyona bağlı semptomların azaltılmasında en öncelikli yöntem glutensiz beslenmedir. Bunun dışında uyku düzenindeki bozukluklar, aşırı çay, sigara ve kahve tüketimi mutlaka engellenmelidir. Tüketilen gıdaların bağırsağı bozmayacak globüler yapıda olması çok önemlidir. Bunun için laktozdan da olabildiğince kaçınmakta fayda vardır.
Mümkün olduğunca psikolojik destek almakta fayda vardır.
