İşte bilmeniz gereken 20 gluten gerçeği;
- Gluten kelimesi Latince ”yapıştırıcı” anlamına gelir; çünkü gıdadaki işlevi bir nevi budur (hamurlu malzemelerin birbirine yapışmasını ve çiğnenmesini sağlar).
- Çölyak hastalığı olan herkes glutene duyarlıdır, ancak gluten duyarlılığı olan herkes çölyak hastalığına yakalanmaz.
- Sık ve yoğun gluten tüketimi hem aşırı kilo alımına hem de kilo kaybına neden olabilir.
- Gluten ortodontik materyallerde bulunabilir.
- Etikette glutensiz olması, ürünü doğrudan daha sağlıklı kılmaz.
- Gluten duyarlılığı sorunları için laboratuvar testi yapmanın en doğru yolu DNA ölçümüdür.
- Tahıllarda binlerce farklı türde gluten proteini vardır.
- Sütte bulunan başlıca protein kazein, gluteni taklit (mimic) edebilir.
- Gluten duyarlılığı, buğday alerjisinden tamamen farklıdır.
- Öğrenme bozukluğu olan çocuklar genellikle glutensiz bir diyete iyi yanıt verirler.
- Glutenin yan etkileri (sadece gluten hassasiyeti bulunanlar için) arasında bitkinlik, sindirim bozuklukları, sinirlilik, eklem ağrıları, besinlerin emiliminde ve diğer vücut fonksiyonlarında azalma bulunmaktadır. Bu durum nüfusun en az %15’ini bir dereceye kadar etkiler.
- Gluten buğdayda doğal olarak bulunan bir protein olmasına karşın, dokusu nedeniyle birçok gıda ürününe eklenebilir, temel olarak ortalama diyete fazla miktarda gluten (özellikle paketlenmiş gıdalarda) yüklenir, bu nedenle bireyde çölyak hastalığı mevcut olmasa bile diyetindeki yüksek gluten kişiyi etkileyebilir.
- Glutensiz beslenmek bir kilo verme yöntemi değildir.
- Çölyak hastalığı, gluten tüketiminin bağırsak dokusuna hasar verdiği ve bu sebeple gıdadaki besin ögelerinin yeterince emilemediği otoimmün bir hastalıktır. Yetersiz beslenme ve yukarıda bahsedilen pek çok ciddi etkilerle sonuçlanır.
- Çölyak hastalığı olan kişilerde iki spesifik genden biri veya her ikisi vardır: HLA DQ2 ve DQ8 genleri. Çölyak Hastalığı Vakfı’na göre, bu genlerden en az birine sahipseniz (insanların %40’ının yaptığı gibi) bu, çölyak hastalığınız olduğu veya doğrudan gelişeceği anlamına gelmez. Bu genlere sahip olup olmadığınızı görmek için kan testi yaptırabilirsiniz.
- Gluten, kozmetikte ve çeşitli kişisel bakım ürünlerinde (şampuan, diş macunu, vb.) bulunabilir.
- Protein içeriklerini artırmak için bazen evcil hayvan mamalarına gluten eklenir.
- Fermantasyon gibi bazı gıda işleme süreçleri, gıdalardaki gluten içeriğini azaltabilir.
- Glutenin 200’den fazla farklı tıbbi durumdan sorumlu olduğundan şüphelenilmektedir.
- Ekmek ve diğer unlu mamuller, gluten içerdiği bilinen tek gıda grupları değildir. Soya sosu, dondurma, bira, ketçap ve diğer birçok ürün, stabilize edici bir madde olarak kullanıldığı ve bazı vegan (analog) etlerde yapısal şekillendirmeye yardımcı oldukları gerekçesi ile gluten içerir (glutenfreesociety.org).
