Lavaş, buğday ununun en çok kullanıldığı tarifler arasındadır. Kıvamı, lezzeti, görüntüsü açısından glutensiz lavaş tarifi için buğday unu vazgeçilmez bir malzeme olarak görünse de doğru bir reçete ile siz de evde glutensiz, lezzetli lavaşlar hazırlayabilirsiniz. Glutensiz lavaşı un, su, tuz ile hazırlayabileceğiniz gibi, besleyeciliğini ve lezzetini arttırmak amacıyla içerisine yoğurt, sıvıyağ, yumurta gibi malzemeler eklenebilir. Yazımızın devamında sizler için yazdığımız 3 farklı glutensiz lavaş tarifine ve evde glutensiz lavaş yapımı için derlediğimiz püf noktalar yer almaktadır.
Glutensiz Tariflerde Kıvam Sorunu
Glutensiz tariflerde karşılaşılan en önemli sorunlardan biri kıvam sorunudur. Zira gluten kompleksi unda elastikiyeti ve kıvamı sağlayan yapıdır. Tam kıvamında glutensiz bir kek, poğaça, lavaş vb. hamurişi tarifi hazırlamak istiyorsanız yeni bir reçeteye ihtiyacınız olduğunu unutmayın. Bunun en önemli nedeni glutensiz unların, buğday un ile yapılmış tariflere bire bir alternatif olarak kullanıma uygun olmamasıdır. Bunun nedeni buğdaydaki gluten kompleksinin oluşmayacak olması ve glutensiz un ifadesinin geniş bir kavram olmasıdır. Glutensiz un çeşitlerine baktığımızda çok fazla seçenek söz konusudur. Çoğunluğu nişastadan oluşan glutensiz un karışımlarının yanı sıra; mısır unu, yulaf unu, keçiboynuzu unu, hindistan cevizi unu, nohut, fasulye, mercimek gibi bakliyat unları, badem, fındık gibi kuruyemiş unları gibi geniş seçenekler mevcuttur. Bu unların her biri birbirinden farklı karbonhidrat, protein, yağ ve lif oranına sahiptir. Bu nedenle aynı glutensiz tarifte kullanımı aynı sonucu vermemesi beklenen bir durumdur.
3 Malzemeli Evde Glutensiz Lavaş Tarifi(Yapımı)
Malzemeler:
- 2-3 su bardağı glutensiz un (3. bardak kıvama göre)
- 1 su bardağı ılık su
- 1 silme tatlı kaşığı tuz
Hazırlanışı:
1 su bardağı ılık suyu ve 1 silme tatlı kaşığı tuzu yoğurma kabınıza alın. Yavaş yavaş kıvam almasını sağlayarak glutensiz ununuzu ilave edin. Ununuzun markasına göre kıvam almasında farklılıklar oluşabilir bu nedenle 3. bardak unu kontrollü bir biçimde ekleyin veya eklemeyin. Elde ettiğiniz hamur orta sertlikte olmalı. Daha sonra hamurunuzu bezelere ayırın, yaklaşık 6 adet beze çıkacaktır. Pürüzsüz ve ince bir biçimde açın. İyice kızdırılmış tavada alt üst döndürerek yüksek ateşte kısa sürede pişirin. Pişen lavaşları yeni pişen alta gelecek şekilde temiz bir bez arasında muhafaza edin.
Tam Kıvamında Evde Glutensiz Lavaş Yapımı
Malzemeler:
- 5 su bardağı glutensiz un karışımı
- 1,5 su bardağı ılık su
- 2 tepeleme yemek kaşığı yoğurt
- 3 yemek kaşığı sıvıyağ
- 1 çay kaşığı psyllium (karnıyarık otu tozu)
- 1 çay kaşığı tuz
Hazırlanışı:
Sıvı malzemeleri (ılık su, yoğurt, sıvıyağ) genişçe bir kapta karıştırın. Daha sonra tuz, karnıyarık otu tozu ilave edip karıştırın. 5 su bardağı glutensiz ununuzu yavaş yavaş ilave ederek orta sertlikte bir hamur elde edin. Hamurunuzu dilediğiniz boyutta bezelere ayırın, daha sonra ince ve pürüzsüz olacak şekilde açın.
İyice ısınmış tavada yüksek ısıda kısa sürede pişirilmesi gerekmektedir. Tavaya alınan yufkayı sık sık çevirerek pişirin. Bu aşamada hızlı olmak hamurunuzun kuru ve sert olmaması için önemlidir. Pişen lavaşları temiz bir bez arasında muhafaza ediniz.
Besleyici Glutensiz Krep Lavaş Yapımı
Malzemeler:
- 2 orta boy yumurta
- 6 tepeleme yemek kaşığı çiğ karabuğday unu
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ
- 1 silme çay kaşığı tuz
- Aldığı kadar su (yaklaşık 1 su bardağı)
Hazırlanışı:
2 yumurtayı iyice çırptıktan sonra 2 yemek kaşığı sıvı yağ, 1 silme çay kaşığı tuz ve 3 yemek kaşığı çiğ karabuğday unu ilave edin. Daha sonra kıvama göre kalan ununuzu ve kontrollü bir biçimde krep kıvamına gelecek şekilde suyunuzu ekleyin. Hazırladığınız krep hamurunu fırça ile yağ sürülmüş ve iyice ısıtılmış tavaya kepçe yardımı ile dökün ve üst kısımda kabarcıklar oluştuğunda çevirin.
Glutensiz Lavaş Yapımının Püf Noktaları
- Seçtiğiniz glutensiz unun nişasta ağırlıklı olmadığına emin olun. Nişasta ağırlıklı unlarla hazırlanan lavaş başlangıçta yumuşak olsa dahi daha sonra sertleşip kuruyacaktır.
- Nişasta ağırlıklı bir un kullanıyorsanız psyllium (karnıyarık otu tozu) kullanarak hamura elastikiyet kazandırabilirsiniz.
- Yoğurt eklemeniz daha yumuşak lavaşlar elde etmenize katkı sağlayacaktır.
- Lavaşları pişirirken sürekli çevirin, bu yöntem hamurun kurumasını önleyecektir.
Glutensiz Lavaş Besin Değeri
Buğday unu ve glutensiz un çeşitlerinin sahip olduğu besin değerleri önemli farklılıklar götermektedir. Karbonhidrat, protein, yağ ve lif miktarlarının yanı sıra oldukça farklı vitamin mineral değerlerine sahiptir. Hazırladığınız glutensiz ürünün besin değerinde en büyük farklılık seçtiğiniz glutensiz undan kaynaklı olacaktır. Glutensiz un karışımlarında nişasta ağırlıklı olanlarda karbonhidrat miktarı diğerlerine göre daha yüksekken protein ve lif miktarı daha düşüktür.
Çölyak hastalarında bağırsak hasarı sebebi ile makro ve mikro besin ögelerinin sindiriminde kayıplar meydana gelebilmektedir. Bu nedenle çölyak hastaları vitamin-mineral yetersizliği açısından risk altındadır. Özellikle çocuklar için hazırlayacağınız glutensiz lavaşın besleyiciliğini arttırmak amacıyla yoğurt, yumurta, zeytinyağı ekleyebilir; chia, kinoa, karabuğday unu, bakliyat unları tercih edebilirsiniz.
USDA verilerine göre 100 gram buğday unu 364 kkal enerji içermektedir. Bu enerji içerdiği; 76 gram karbonhidrat, 10 gram protein ve 1 gram yağdan gelmektedir. 100 gram buğday ununun içerdiği diyet lifi miktarı ise 2,7 gramdır.
Nişasta ağırlıklı bir glutensiz un karışımının besin değerleri ise şu şekildedir; (100 gramda)
- 353 kkal enerji
- 80.5 gram karbonhidrat
- 2,6 gram protein
- 1,12 gram yağ
- 5,26 gram lif
Bir başka glutensiz un çeşidi olan glutensiz yulaf ununun 100 gram için besin değerleri ise şu şekildedir;
- 353 kkal enerji
- 54,19 gram karbonhidrat
- 9.62 gram protein
- 7.76 gram yağ
- 13,84 gram lif
Hangi Glutensiz Un Çeşidini Tercih Edelim?
Görüldüğü üzere glutensiz un çeşitleri ve beyaz unun içerdikleri kalori miktarları birbirlerine oldukça yakındır. Ancak kalorinin kaynağı olan makro besin ögesi dağılımına baktığımızda ciddi farklılıklar söz konusudur. Bu makro besin ögesi dağılımları besleyiciliği etkilediği gibi, hazırlanan glutensiz tarifin kıvamını da etkilemektedir. Nişasta içeriği yüksek glutensiz un karışımının besin ögesi dağılımları buğday unu ile benzerlik göstermesi sebebiyle; buğday unu ile yapılmış bir tarifi glutensiz bir tarife dönüştürmek istediğimizde glutensiz un karışımlarından faydalanabiliriz. Aynı tarifi glutensiz yulaf unu örneğinde de görüldüğü üzere lif ve protein açısından zenginleştirmek istediğimizde tercih ettiğimiz her un çeşidi için yeni bir reçeteye ihtiyaç duyulmaktadır.
Daha fazla glutensiz tarif için tıklayınız.
Glutensiz lavaş satın almak için satın al butonuna tıklayınız. Ardahan usulü geleneksel kaymak ilaveli lavaş. Üretimimiz gıda mühendisleri eşliğinde, hijyen ve çapraz bulaşmaya hassasiyet göstererek yapılmaktadır. Eğer süt ürünlerine alerjiniz varsa lütfen belirtiniz. Kaymak ilavesiz de yapmaktayız.
