Ketojenik Diyet Nedir?
Popüler diyet listeleri arasında en sevilen diyet listelerinden biri olan ketojenik (keto) diyettir. Popülaritesini uzun zamandır çok iyi koruyan ketojenik diyet aslında ilk kez nörolojik bir hastalık olan epilepsi tedavisinde kullanılmıştır.
Nedir Bu Popüler KETOJENİK DİYET?
Düşük karbonhidrat, yüksek yağ içeriğine sahip ketojenik diyette, protein miktarı günlük alınması gerekene göre hesaplanmaktadır. Düşük karbonhidrat kullanılmasının nedeni, beynin yakıt kaynağı olan glikozun kullanımını en aza indirmektir. Bu sayede glikoz kaynağı azalan beynin, yağları kullanarak keton cisimciklerini kullanmasını sağlamaktır. Yüksek miktar yağ içermesi nedeniyle, diyete uyum sağlamanın zor olduğu düşünülmektedir.
Uzun zamandır kilo kontrolünün sağlanmasında kullanılan ketojenik diyetin;
- Proteinler sayesinde doygunluk hissini arttırması
- Yağ hücresi yapımını azaltıcı etki, yağ hücrelerinin parçalanmasını sağlaması
- Enerji için yağın kullanılması ile oluşan kimyasal bileşenlerin iştah mekanizmasını baskılaması gibi etki mekanizmaları bulunmaktadır. Bu yaygın kullanım amacı dışında, epilepsi hastalığı tedavisinde, sporcuların performasını arttırıcı etkileri olduğu düşünülmektedir.
Uzun süre uygulanmasının etkinliği ve sağlık üzerindeki faydalarının netleşmesi için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.
Ketojenik Diyet, Glutensiz Diyete Uyarlanabilir Mi?
Karbonhidrat alımının azalması ile orantılı olarak posa alımı da azalmaktadır. Posa alımı bağırsakta sağlıklı mikroorganizmaların oluşmasında yardımcı olmaktadır. Bunun sonucunda yapılan çalışmalarda, ketojenik diyet uygulanırken azalan posa alımı ile sağlıklı mikroorganizmaların azaldığı gözlemlenmiştir. Glutene bağlı hastalıklarda bağırsak sağlığını korumak önemlidir. Bu yüzden glutensiz ketojenik diyet uygulanırken, profesyoneller tarafından posa kaynaklarının alımı maksimum olacak şekilde ayarlanmalıdır.
Glutensiz diyet, tahıllarda bulunan gluten kaynaklı hastalıklarda veya duyarlılıkta kullanılan bir diyet modelidir. Ketojenik diyetin aksine karbonhidrat kısıtlaması yapılmamaktadır. Sadece kullanılan karbonhidratın gluten içermemesi veya tüketilecek ürünün gluten ile teması bulunmaması gerekmektedir. Ancak ketojenik diyette karbonhidrat kullanımı mutlaka kısıtlanmaktadır. Ketojenik glutensiz diyette günlük alınan karbonhidrat, protein ve yağ oranlarının ketojenik diyete göre, besinsel içerik açısından glutensiz diyete göre hazırlanmalıdır.
Aynı zamanda ketojenik glutensiz diyette kullanılan yağ türlerine (örn: Zeytinyağı, keten tohumu, ayçiçeği) dikkat edilerek bağırsak sağlığı korunabileceğine dair çalışmalar bulunmaktadır.
Prebiyotik ve probiyotik ile desteklenmesi ile de bağırsak sağlığı desteklenebilmektedir.
Tüm bu şartlar sağlandığı zaman ketojenik glutensiz diyet uygulanabilir hale getirilebilmektedir. Düşük karbonhidrat alımı sırasında alınan karbonhidrat türünün glutensiz olması ya da kullanılan diğer ürünlerin gluten temasının olmamasına dikkat edilmelidir.
Ketojenik diyetin uzun süre uygulanması ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılmalıdır. Bu yüzden ne kadar ketojenik glutensiz diyet uyarlanabilse de, uzun süre sürdürülebilirliği tartışılır.
