Ekşi Maya Nedir?
Buğdayın keşfi ile ekmek yapımının başlaması sonucunda ekşi mayanın ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ancak fabrikalarda hızlı üretime uygun olması için fabrikasyon mayaların kullanılmasına bağlı olarak ekşi maya kullanımının azalmasına neden olmuştur. Son zamanlarda sağlıklı besinlerin üretilmesi ve tüketilmesine önem verilmesi nedeniyle ekşi maya kullanımı artış göstermektedir. Bu yöntem bilinen en eski tahıl fermentasyonu olarak bilinmektedir.
Ekşi Maya Nasıl ve Nelerden Yapılır?
Ekşi maya, aynı miktarda un ve suyun karıştırılması, uygun sıcaklık ve yeterli zaman aralığında bekletilmektedir. Un ve su ile elde edildiği için çeşitli besinler ile de edilebilmektedir. Kırmızı pancar, nar, boza, kara havuç ve yoğurt gibi besinlerden de yapılabilmektedir. Ekşi maya, buğday ve çavdar ekmeklerinin raf ömrünün uzatılmasında, dokusunun korunmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda yapılan ekmeğin lezzetinin ve besinsel değerlerinin arttırılmasında doğru bir yol olduğu çalışmalarla görülmektedir.
Faydaları Nelerdir?
Ekşi maya eklenmesi ile yapılan ekmeğin nem oranı azaldığı için raf ömrünün uzadığı görülmektedir. Genel olarak tam tahıllı veya kepekli ekmeklerin yapımında kullanılmaktadır. Ekşi maya ekmeğinin tüketilmesi ile posa alımı da artmaktadır.
Posa alımının artışı;
- Koroner Kalp Hastalıkları
- Gastrointestinal Kanser risklerini azaltıcı potansiyel etki sağlamaktadır
Fermentasyon ve mayalanması sayesinde oluşan biyoaktif bileşikleri sağlık üzerinde olumlu potansiyel etkilere sahiptir. Aynı zamanda mineral ve vitaminlerin vücutta kullanılabilirliğini arttırmaktadır.
Fermentasyon ve mayalanma sırasında oluşan sağlıklı bakteriler sayesinde bağırsak sağlığının arttırıcı etki oluşturmaktadır.
Ayrıca E vitami, B grubu vitaminleri, potasyum, çinko, magnezyum, selenyum, kalsiyum içermekte ve bağırsaklardan demir emilimini arttırmaktadır.
Bazı ekşi maya ekmeğinin yapımı sırasında oluşan mikroorganizmaların;
- Antimikrobiyal
- Antihipertansif
- Kolesterol seviyeleri üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır.
Ekşi Maya İle Glutensiz Ekmek Yapılır Mı?
Ekşi maya ekmeği genelde buğday ve çavdar unlarından yapılmaktadır. Ekmek yapımında kullanılan unun içeriğine bağlı olarak adlandırılmakta ve gluten içeriği değişmektedir. Yanı sıra ekşi maya ekmeği yapılırken gluten intoleransı gibi belli miktarların tolere edilebildiği durumlarda tüketilebilmektedir. Ekşi maya ekmeği yapılırken glutensiz un kullanılarak glutensiz diyette sağlıklı karbonhidrat kaynağı olarak kullanılabilir. Glutensiz ekşi maya ekmeği, glutensiz unlar (pirinç unu, kinoa, amarant, teff unu, karabuğday unu, kurubaklagil unları) kullanılarak yapılabilmektedir.
